gwara ludowa
  • Staropolszczyzna w wersji audio?

    12.03.2013
    12.03.2013

    Gdzie można znaleźć nagranie audio brzmienia starodawnej polszczyzny, tj. rekonstrukcji aktorskiej sposobu, w jakim dawniej potocznie mówiono?

  • zapis tekstów gwarowych
    9.10.2008
    9.10.2008
    Czy w tekście stylizowanym na mowę górali należy ch zamieniać na h? Taką ortografię można znaleźć u Tetmajera (Na skalnym Podhalu), gdzie są brzuhy, hłopy, Hohołów, ciho, phał, rahować, hmury… Czy dotyczy to każdego ch? (Przykładowo Chełmża i Tarchomin w takim tekście byłyby Hełmżą i Tarhominem?).
    Jeszcze bardziej tajemnicze jest rozróżnianie przez Tetmajera narratorskiego Dunajca od cytowanego Dónajca, podczas gdy generalnie u zachowuje – jakie jest tego wytłumaczenie?
  • cwel
    12.12.2005
    12.12.2005
    Przepraszam za nieco niesmaczne pytanie. Wiele razy słyszałem, że słowo cwel pochodzi z języka niemieckiego. W żadnych słownikach nie udało mi się jednak dnaleźć słowa zwell lub też zwel, które rzekomo (jak stwierdzono w pewnym tygodniku) miało być obraźliwym określeniem homoseksualisty. Może wzięło się od słowa schwul, które rzeczywiście jest obraźliwym określeniem mężczyzny o odmiennej orientacji seksualnej, a może cwel ma zupełnie inną etymologię? Jeśli tak, to jaką?
  • jorgnąć się?
    12.06.2006
    12.06.2006
    Co oznacza zdanie: „A jak ona jorgnie się”?
  • mieć mechę
    3.01.2014
    3.01.2014
    Szanowni Eksperci,
    w okolicach Węgrowa w województwie mazowieckim spotkałem się ze zwrotem mieć mechę, znaczącym mniej więcej tyle, co 'zwariować' czy 'stracić rozum'. Czy mogliby Państwo wyjaśnić mi jego pochodzenie?
    Z wyrazami szacunku
    Piotr Michałowski
  • moiściewy
    2.01.2013
    2.01.2013
    Słownik podaje, że moiściewy to „poufały okrzyk”. Co oznaczało to słowo, zanim stało się okrzykiem? Jak się je wymawia: [mo-i-ście-wy] czy [moj-ście-wy], gdzie pada akcent?
  • pniok
    25.11.2004
    25.11.2004
    Spotkałem się z pojęciem pniok. Przypuszczam, że określa ono w potocznej gwarze jakąś jarzynę bądź warzywo. Prosiłbym o pomoc w wyjaśnieniu tego słowa.
  • pochwa na osełkę
    26.11.2008
    26.11.2008
    Szanowni Państwo!
    Od pewnego czasu interesuję się kolekcjonowaniem dawnych sprzętów codziennego użytku. Wśród nich natrafiłam na taki oto przedmiot: duży róg bydlęcy z metalowym haczykiem do zawieszania. Rozmawiając z dziadkami, dowiedziałam się, że przedmiot ten służył kosiarzowi do przechowywania lub moczenia w wodzie osełki, którą następnie ostrzono kosę. Czy Państwo potrafiliby odnaleźć gdzieś informację o nazwie tego przedmiotu? Za pomoc z góry serdecznie dziękuję.
    Pozdrawiam.
  • przymiotniki dzierżawcze
    16.01.2013
    16.01.2013
    Szanowni Państwo,
    czy to prawda, że polskie przymiotniki dzierżawcze od imion mają zabarwienie nie tylko archaiczne (zob. http://poradnia.pwn.pl/lista.php?id=13752), ale również ludowe?
    Z poważaniem
    słowacki czytelnik
  • w try miga
    30.05.2005
    30.05.2005
    Witam serdecznie. Moje pytanie dotyczy określenia w try miga. Chciałabym się dowiedzieć, jakie jest źródło pochodzenia tego zwrotu, skąd się wywodzi, jaka jest jego historia. Z góry dziękuję za odpowiedź.
    Pozdrawiam.
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego